Σε έναν τόμο με ενδιαφέρουσες συνεισφορές και ακόμη πιο ενδιαφέρουσα θεματολόγια, ξεχωρίζω αυτές του Αχιλλέα Φωτάκη («Η μπλε Κάντιλακ, οι χήνες και τα ρεβύθια: Η περίπλοκη σχέση νόμου και εγκλήματος στην ιστορία της αστυνομίας») και της Μάγδας Φυτιλή («Πειθαρχώντας το “κόκκινο γονίδιο”: Ο ιατρικοποιημένος λόγος περί κομμουνισμού στην εμφυλιακή και μετεμφυλιακή Ελλάδα και Ισπανία»). Δεν είναι ότι οι άλλες συνεισφορές πάσχουν (να επισημάνω, για παράδειγμα, αυτή του Βαγγέλη Καραμανωλάκη για τα desiderata της μελέτης των φακέλων, μελέτη που μοιραία θα μείνει για πάντα μετέωρη), αλλά ότι αυτές οι δύο ενώνουν περισσότερο τη θεωρητική ματιά με το υλικό της ελληνικής πραγματικότητας.

Είναι κρίμα που οι Έλληνες ιστορικοί/κοινωνιολόγοι/γλωσσολόγοι (μπορεί να συνεχίσει κανένας και με άλλους επιστήμονες), αν και δεν πάσχουν στον τομέα της ματιάς στο παρελθόν μας, σπάνια προχωρούν πέρα από τις διαπιστώσεις σε μια σοβαρότερη έρευνα. Διαπιστώσεις που και αυτές πολλες φορές δεν αποτυπώνονται ούτε σε ένα draft στη σελίδα του πανεπιστημίου όπου διδάσκουν· για προσωπικό σάιτ ούτε λόγος (και φυσικά το Academia δεν είναι παρά μια πρόχειρη λύση). Αλλά μήπως και οι αναγνώστες μπορούν να κάνουν κάτι περισσότερο από διαπιστώσεις;