πρώην αδιάβαστα βιβλία

Πετρόπουλος, Ζήργανος, και Χατζηδημηράκος (2016)

Πετρόπουλος, Γιώργος, Nικόλας Ζήργανος, και Νίκος Χατζηδημηράκος. 2016. Νίκος Ζαχαριάδης: Οι ποινικές διώξεις. Αθήνα: Καστανιώτης – Εφημερίδα των Συντακτών.

Η σκέψη που κυρίως μου δημιουργήθηκε από αυτό το ενδιαφέρον - αν και όχι τόσο αυστηρά δομημένο - βιβλίο είναι ότι για τη νεότερη ιστορία μας, αυτή του 20ου αιώνα, λείπουν πολλές μελέτες για το πώς οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν τον Τύπο για να διαμορφώσουν ή και να δοκιμάσουν την πολιτική τους. Αυτό που ίσως νομίζω ότι είναι τακτική μιας περίπλοκης δυτικής δημοκρατίας, όπως οι ΗΠΑ, ήταν σε ένα πρωιμότερο, αλά ενίοτε εντυπωσιακό και αποτελεσματικό επίπεδο τακτική και μιας ατελέστερη δημοκρατίας· ακόμη και μιας καχεκτικής κατά τον κλασικό χαρακτηρισμό.

O τρόπος με τον οποίο η κυβέρνηση Καραμανλή το 1962 διαχειρίστηκε την επιστολή του Ζαχαριάδη με την οποία ζητούσε να δικαστεί στην Ελλάδα είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι του βιβλίου. Το ξερό περιεχόμενο των εγγράφων που παρατίθενται στη γραφειοκρατική καθαρεύουσα του Μεσοπολέμου (φαντάζεται κανένας πολύ εύλογα στρατιές ημιμαθών ενομωταρχών) κάνουν την ανάγνωση λίγο κουραστική, αφαιρώντας κάπως άδικά μέρος από το ενδιαφέρον που προκαλεί η θεματολογία. Γιατί λίγο η αλώς του μύθου και λίγο τα απρόσιτα αρχεία και η περίπτωση του Ζαχαριάδη παραμένει μαύρο κουτί· αλλά για πόσο;