Το Ray Gun ήταν ένα ωραίο αμερικανικό περιοδικό της δεκαετίας του ‘90· ωραίο γραφιστικά και αισθητικά, ίσως και τυπογραφικά ενδιαφέρον για όσους βρίσκουν αυτά τα πράγματα ελκυστικά. Σήμερα θα μας φαινόταν μάλλον υπερβολικό, τότε όμως ήταν ένα ευπρόσδεκτο πείραμα με τις νέες δυνατότητες που έδινε το Photoshop και το DTP. Κάποτε βέβαια οι ιδέες τελειώνουν, το σοκ και η περιέργεια επίσης. Το τυπογραφικό grunge κούρασε και χάθηκε και το περιοδικό έκλεισε το 2000.

Μια από τις πολλές ιδέες (τότε ήταν καινοτομίες· σήμερα μοιάζουν με κόλπα) του David Carson, του ανθρώπου που σχεδίαζε το περιοδικό, ήταν να βάλει τις τελευταίες παραγράφους ενός άρθρου στο εξώφυλλο του τεύχους 25 (Απρίλιος 1994). Ενδεχομένως αυτό να έγινε για πρώτη φορά στην ιστορία των περιοδικών.

Οι εφημερίδες πάλι είναι άλλο πράγμα. Εδώ δεν υπάρχει χώρος για καινοτομίες, ο σχεδιασμός αλλάζει ρούχα με αργά βήματα για να μην τρομάξει ο αναγνώστης. Ο βασικός κανόνας θα μπορούσε να είναι κάπως έτσι: πρόβαλε το βασικό σου θέμα και βεβαιώσου ότι όντως είναι το πιο σημαντικό.

Τι να σκέφτηκαν οι αρχισυντάκτες του φύλλου του Έθνους της Κυριακής 11 Νοεμβρίου 2018 που ανύψωσαν σε πρώτο θέμα τις οδηγίες για την επιστροφή μέσω ηλεκτρονικής αίτησης στον ΕΦΚΑ αναδρομικών που περικόπηκαν, με μόνη εικονογράφηση ένα πρόχειρο γράφημα ποντικιού; Όχι την επιστροφή των αναδρομικών, όχι το ασφαλιστικό γενικά, αλλά βήματα οδηγιών για τη διεκδίκηση των επιστροφών.

Πρέπει να είναι η πρώτη φορά που το κύριο θέμα κυριακάτικης έκδοσης εφημερίδας είναι κάτι που έχει θέση μόνο στις εσωτερικές σελίδες, σαν να έκαναν κατά λάθος πρώτο θέμα ένα μποξάκι της σελίδας 58· πρώτο θέμα που θα μπορούσε να γράψει και ένας αρχάριος συντάκτης: «βήμα ένα, πηγαίνουμε στο σάιτ του ΕΦΚΑ· βήμα δύο, κάνουμε κλικ εκεί που λέει…»

Αυτές είναι αντιδημοσιογραφικές πρακτικές· δεν υπάρχει κάποιο καλύτερο όνομα. Δεν είναι πρωτοφανείς στην Ελλάδα (τα πρωτοσέλιδα για διορισμούς, όπως στην Απογευματινή, πρέπει να είναι εκατοντάδες), αλλά και πάλι είναι τόσο οδυνηρές όταν τις βλέπεις σε έντυπα πρώτης κατηγορίας. Βέβαια, μπορούμε να το δούμε και αλλιώς, σαν μια διασταύρωση εφημερίδας και ιστοσελίδας, αλλά και πάλι απλώς επινοούμε αστείες δικαιολογίες για αυτούς που το έκαναν. Τι σκέφτονταν; Γιατί το έκαναν; Τι δημοσιογραφική/εκδοτική εμπειρία μπορούν να επικαλούνται από εδώ και πέρα; Αυτός που βάζει τα πολλά λεφτά του και ίσως και την αισθητική του για αυτό το πράγμα, τι σκέφτεται και πώς το δικαιολογεί στον εαυτό του; (Ερωτηματικά…)

ΥΓ. Το Έθνος στις 11 Νοεμβρίου πούλησε πανελλαδικά 21.880 φύλλα, ενώ την προηγούμενη Κυριακή, στις 4 Νοεμβρίου, είχε πουλήσει 17.390 φύλλα, ήτοι άνοδος 26%!