Τρεις δημοσκοπήσεις πριν από του Γουδή

Να μια ενδιαφέρουσα χρήση των δημοσκοπήσεων από το 1909, λίγες εβδομάδες πριν από το κίνημα στου Γουδή, όταν η Ελλάδα ήταν σε αναβρασμό. Η δυναμική υπέρ του κινήματος θα πρέπει να ήταν αρκετά μεγάλη, τόση ώστε οι δημοσκοπήσεις ούτε θα το επιτάχυναν, ούτε θα το απέτρεπαν και εξάλλου πόσοι να τις διάβαζαν και να τις έπαιρναν στα σοβαρά. Είναι πάντως ενδιαφέροντα δείγματα μιας πρώιμης (με τα δεδομένα της Ελλάδας, ίσως και της εποχής) χρήσης του Τύπου για την άσκηση πίεσης και για την ανίχνευση των προθέσεων της κοινής γνώμης.

Η εφημερίδα Χρόνος του Κωστή Χαιρόπουλου ήταν άτυπο όργανο του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Τον Ιούνιο του 1909 και ενώ ο Χαιρόπουλος είχε ήδη μυηθεί στον Σύνδεσμο, η εφημερίδα έκανε ένα δημοψήφισμα (όπως το αποκάλεσε· στην πραγματικότητα ήταν δημοσκόπηση με απαντητικές επιστολές) ρωτώντας τους αναγνώστες αν θέλουν να μας κυβερνήσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό: η εφημερίδα ισχυρίζεται ότι στα γραφεία της έφτασαν χιλιάδες επιστολές!

Μερικές ημέρες αργότερα η Ακρόπολις του πατέρα της ελληνικής δημοσιογραφίας Βλάση Γαβριηλίδη έκανε το δικό της δημοψήφισμα για το αν είναι ώριμη η στρατιωτική επανάσταση, για το τι ζητούν οι πολίτες από την κυβέρνηση, τους βουλευτές και τον βασιλιά, αλλά και το ποιος φταίει. Είχε μάλιστα και μια, όπως θα τη λέγαμε με σημερινά δεδομένα, ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις από τον εμπορικό κόσμο - πόσο ΣΚΑΪ! Το αποτέλεσμα της Ακροπόλεως ήταν ότι ζητείται μια νέα προσπάθεια να σπάσει η κομματοκρατία/βουλευτοκρατία που βασάνιζε τότε τη χώρα και, ακόμη πιο καθαρά, ότι «ζητείται σωτήρας».

Η τρίτη δημοσκόπηση έγινε από το Εμπρός του Δημητρίου Καλαποθάκη στις 13-14 Αυγούστου σε 66 business leaders για τα δεδομένα της εποχής. Όλοι τάχτηκαν υπέρ της αναμόρφωσης του κράτους και της βελτίωσης της διακυβέρνησης.

Μία ημέρα αργότερα, στις 15, ξέσπασε το Κίνημα.


Όλα αυτά από το τομίδιο που είχε εκδώσει το 2009 το Βήμα, ανατυπωμένο (2017) από την -φευ!- Άλτερ Έγκο:

Μαρωνίτη, Νίκη, επιμ. 2017. Το κίνημα στο Γουδί 1909. Αθήνα: Άλτερ Έγκο.