Τα σκληρά σχόλια για τη φασόν δημοσιογραφία του copy/paste αφορούν και την εκμετάλλευση του εργαζόμενου από το αφεντικό του. Ναι, όντως εκμεταλλεύονται, πληρώνουν γλίσχρα και ξεζουμίζουν όσους δουλεύουν σε τέτοια σάιτ. Βέβαια, τα προβλήματα —γλωσσικά και τόσα άλλα— στον παραγόμενο λόγο, η αλληλεπίδραση του μάρκετινγκ με το δημοσιογραφικό περιεχόμενο, τα φυτεμένα θέματα ή/και advertorial υπάρχουν και εκεί και παντού αλλού και, όπου και αν τα βλέπουμε, δεν αποσείουν τις ευθύνες του προσωπικού που τα ανέχεται και τα αναπαράγει. Αλλά, τι περισσότερο να κάνουν;

Εγώ δεν θα είμαι αυστηρός με αυτήν τη δημοσιογραφία, γιατί το πρόβλημα μαζί της είναι κοινωνικό και οικονομικό παρά δημοσιογραφικό. Μέχρι και το επίπεδο του αρχισυντάκτη, ο οποίος μιλά περισσότερο με τους δημοσιογράφους, παρά το επίπεδο του διευθυντή, ο οποίος μιλά με τη διοίκηση και μετέχει σε συζητήσεις με άλλα τμήματα, πιο πολύ πρέπει να μιλάμε για θύματα ενός άθλιου μοντέλου, παρά με θύτες μιας κακής δημοσιογραφίας. Σε ένα περιβάλλον γενικευμένης απαξίωσης του μέσου και του περιεχόμενου του, αυτές οι δουλειές μπορεί να είναι good enough αν το μόνο μέλημα του υποψήφιου εργαζόμενου είναι μόνο μια κάποια αμοιβή. Τι περισσότερο να κάνουν και αυτοί με αυτές τις συνθήκες;

Λοιπόν, την ιδιομορφία των σάιτ μαζικής δημοσιογραφικής παραγωγής στην Ελλάδα νομίζω ότι πρέπει να την προσεγγίσουμε καταρχάς σαν κοινωνικό φαινόμενο. Ποιοι και γιατί επενδύουν σε αυτό σαν εργαζόμενοι και σαν εργοδότες· έπειτα με όρους επισφαλέστατης εργασίας για τους ανθρώπους που (σχεδόν σίγουρα) εξαναγκάζονται από τις περιστάσεις να την κάνουν και πώς οι εργοδότες εκμεταλλεύονται αυτήν την επισφάλεια· τέλος μόνο, να την δούμε με δημοσιογραφικούς όρους σαν ένα φαινόμενο του οποίου η τοξικότητα για τον υπόλοιπο κλάδο -και ίσως εν γένει την κοινωνία- είναι δεδομένη και δεν απαλύνεται από τα όντως σοβαρά οικονομικά/εργασικά/ανθρωπιστικά ζητήματα που τίθενται.